De juugd – Generaties in ontwikkeling 

Eén thema. Verschillende gasten met elk een eigen invalshoek. Mooie verhalen en goede gesprekken, tussendoor afgewisseld met prachtige muzikale intermezzo’s.                                             

Dat is SCAB Skoel.

Op Urk zijn we het wel gewend dat dat ons dorp regelmatig landelijke lijstjes aanvoert. Zo lijkt de tendens van vergrijzing hier nog lang niet aan de orde. Sterker nog, de Urker bevolking kenmerkt zich door het hoogste percentage jeugdigen van heel Nederland. En dit brengt voor ons dorp een geheel  eigen dynamiek met zich mee.

Op 25 januari staat SCAB Skoel op Urk fm in het teken van de juugd van Urrek. Want bestaat het prototype van ‘de’ Urker jongere eigenlijk wel of is de Urker jeugd vooral heel divers? Hoe verschilt oenze juugd van tuugenwoordig met die van vorige generaties? Met welke uitdagingen heeft de jongste generatie Urkers te maken? En hoe is het voor jongeren om te bewegen in het spanningsveld tussen ‘het moderne, vrije denken’ en de drang op Urk om generatie op generatie tradities, normen en waarden in stand te houden?

We trappen de thema-avond af met onze bekende dorpsgids Jaap Bakker. Jaap was tijdens zijn werkzame leven hoofd Sociale Zaken bij de Gemeente Urk en zal geheel op zijn eigen unieke wijze het thema inleiden: in dichtvorm en vol anekdotes.

Met Juriean Brands duiken we de geschiedenis in. In de 41 jaar dat hij voor de Gemeente Urk werkt heeft hij zich onder meer bezig gehouden met jeugd- en jongerenwerk. Een korte blik naar het verleden levert op dat eind jaren vijftig al zorgen bestonden over excessen onder de Urker jeugd. De ‘torenstraatcultuur’, jeugdige baldadigheid en rellen trokken landelijke aandacht en zelfs ministers bemoeiden zich ermee. In die zin lijkt er soms weinig veranderd: ook tegenwoordig weten Urker jongeren, veelal niet in positieve zin, de landelijke media te halen.

Juriean vertelt: ,,De draai om de oren is verdwenen en in de veranderde tijd zijn er veel mogelijkheden voor jongeren om zich op een geheel eigen wijze te vermaken. Maar destijds klaagden jongeren al dat er op urk ‘niks’ te doen zou zijn.”

Durk Hak heeft zich als godsdienstsocioloog en antropoloog uitgebreid verdiept in (voormalige) maritieme gemeenschappen als Urk. Tijdens SCAB Skoel deelt hij zijn analyse. Hak:,, Wat het gedrag van de Urker jeugd wel bijzonder maakt zijn de ‘uitwassen’. Blijkbaar zijn de normen en waarden van leeftijdgenoten belangrijker dan die van de morele gemeenschap. De schijnbare afwezigheid van sancties door gezinsleden en andere leden uit de samenleving maken norm overschrijdend gedrag makkelijk, terwijl de lokale overheid- en kerken over geringe sanctiemiddelen beschikt of die niet oplegt omwille van de lieve vrede.”

Krantenberichten over de torenstraatcultuur uit de jaren vijftig, initiatieven zoals Lumme in de jaren negentig en de discussies over honken op het bedrijventerrein laten zien dat Urk al decennialang worstelt met haar jeugd- en jongerenbeleid. Hoe is het om op Urk een tegengeluid te laten horen over zoiets gevoeligs als oenze juugd en de rol van ouders? Anneke van Urk-Loosman is haar hele leven al maatschappelijk betrokken. Tijdens SCAB Skoel vertelt ze over haar jeugd, de periode dat ze in het geheim posters van Lumme plakte en deelt ze haar visie op de jeugd van Urk. Anneke: ,,Alles wat vormend is voor kinderen, jonge mensen en jongvolwassenen heeft nauwelijks ruimte”.

Maar wat vinden de jongeren er eigenlijk zelf allemaal van? We praten door met Lumanda Kramer (22), Lukas de Vries (22) en Rick Romkes (19). Lumanda staat al sinds haar zeventiende achter de bar in de Ommele en vertelt: ,,Doordat ik zelf nog geen verkering heb en op mijn 20e ging samenwonen met een goede vriendin, merk ik dat ik niet voldoe aan de ‘Urker’ standaard. Is dit allemaal nog wel van deze tijd?”. Lukas werkt op de longafdeling in het Flevoziekenhuis en loopt ‘in den vreemde’ regelmatig tegen vooroordelen aan. Lukas: ,,Volgens veel vreemden zit heel Urk aan de drugs, trouwt iedereen vroeg, krijgen we veel kinderen en hebben we oogkleppen op voor de realiteit. Vaak merk ik ook wel een bepaald soort jaloezie.” Rick studeert bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en heeft naar eigen zeggen niet zo veel last van de vooroordelen over Urk. Wel maakt hij zich zorgen over zijn toekomst als hoogopgeleide jongere. Rick: ,, Voor mijn gevoel moet je hier veel meer omhoog klimmen binnen een bedrijf.”

In verband met de geldende COVID-beperkingen, wordt ook deze editie van SCAB Skoel op 25 januari vanaf 20:00 uur live op Urk FM uitgezonden. Daarnaast is de avond live te volgen op de Facebookpagina en website van SCAB Urk